Niepewność zatrudnienia wśród pracowników na przykładzie banków

Głównym celem monografii jest identyfikacja i pomiar powiązań niepewności zatrudnienia z wybranymi aspektami pracy (stresem, zaangażowaniem organizacyjnym i subiektywnie postrzeganą efektywnością pracy, z uwzględnieniem wpływu takich mediatorów organizacyjnych jak zaufanie i relacje interpersonalne oraz wpływu postrzeganej zatrudnialności i kontroli nad pracą). Przeprowadzono pogłębioną analizę literatury przedmiotu, opartą na blisko 700 pozycjach dotyczących niepewności zatrudnienia na gruncie ekonomii i finansów. Badania autorskie pozwoliły zapełnić część luk, zarówno tych dotyczących technik i metod badawczych, jak i samego meritum niepewności zatrudnienia. Badanie empiryczne przeprowadzono wśród pracowników polskich banków na dużej próbie badawczej ponad 2400 osób, co jest istotne ze względu na brak do tej pory takich badań w Europie Środkowej i Wschodniej. To pierwsza w Polsce praca całościowo traktująca zagadnienie niepewności zatrudnienia (przyczyny, skutki, metody pomiaru, subiektywna niepewność zatrudnienia, ilościowa i jakościowa niepewność zatrudnienia). W warstwie empirycznej bazuje na bankach, jednak zarówno rozważania teoretyczne, jak i wnioski w dużym stopniu mają charakter uniwersalny i mogą zostać wykorzystane w odniesieniu do niepewności zatrudnienia w innych sektorach gospodarki.

Wstęp   
1. NIEPEWNOŚĆ ZATRUDNIENIA JAKO PROBLEM BADAWCZY   
1.1. Istota niepewności zatrudnienia   
1.1.1. Istota bezpieczeństwa czyli od bezpieczeństwa zatrudnienia do jego braku   
1.1.2. Niejednoznaczność i ewolucja pojęcia niepewności zatrudnienia   
1.1.3. Rozróżnienie niepewności zatrudnienia i niepewności rynku pracy   
1.2. Rodzaje i cechy niepewności zatrudnienia   
1.3. Ilościowa i jakościowa zmiana niepewności zatrudnienia   
1.3.1. Wzrost skali zjawiska niepewności zatrudnienia   
1.3.2. Jakościowa zmiana niepewności zatrudnienia   
1.3.3. Wzrost zainteresowania badaczy niepewnością zatrudnienia   
1.4. Umiejscowienie badań nad niepewnością zatrudnienia w ramach dyscypliny ekonomia i finanse   
1.5. Konieczność prowadzenia analiz niepewności zatrudnienia w bankach w Polsce   
1.6. Luki badawcze i cele badań dotyczące niepewności zatrudnienia   
1.6.1. Luki badawcze dotyczące niepewności zatrudnienia i nowatorstwo badań nad niepewnością zatrudnienia   
1.6.2. Cele badań nad niepewnością zatrudnienia   
2. ZMIENNOŚĆ ŚWIATA PRACY ODDZIAŁUJĄCA NA NIEPEWNOŚĆ ZATRUDNIENIA W BANKACH   
2.1. Determinanty zmienności pracy i ich wpływ na niepewność zatrudnienia   
2.2. Przejawy zmienności pracy   
2.2.1. Restrukturyzacja i zwolnienia   
2.2.2. Elastyczne formy zatrudnienia   
2.2.3. Pauperyzacja, prekariat i underemployment   
2.3. Konflikt wynikający z potrzeby elastyczności i potrzeby bezpieczeństwa   
3. DETERMINANTY I KONSEKWENCJE NIEPEWNOŚCI ZATRUDNIENIA   
3.1. Determinanty niepewności zatrudnienia w kontekście dotychczasowych badań   
3.1.1. Przeciwdziałanie i łagodzenie niepewności zatrudnienia   
3.1.2. Kontrakt psychologiczny   
3.1.3. Prosperity i kryzys   
3.1.4. Kolektywizm vs. indywidualizm   
3.2. Konsekwencje niepewności zatrudnienia w kontekście dotychczasowych badań   
3.2.1. Wstęp do analizy konsekwencji niepewności zatrudnienia   
3.2.2. Konsekwencje niepewności zatrudnienia ważne dla analizy empirycznej  
4. ZAŁOŻENIA METODYCZNE BADAŃ WŁASNYCH  
4.1. Pomiar niepewności zatrudnienia   
4.1.1. Kontrowersje wokół mierzenia niepewności zatrudnienia   
4.1.2. Narzędzia pomiaru niepewności zatrudnienia   
4.2. Ograniczenia dotychczasowych metod badań empirycznych nad niepewnością zatrudnienia   
4.3. Założenia paradygmatyczne przyjęte do badań   
4.4. Metody i techniki badawcze   
4.6. Teoretyczne uzasadnienie hipotez badawczych w oparciu o stan dotychczasowych badań   
4.6.1. Wprowadzenie do uzasadnienia hipotez   
4.6.2. Zaufanie i dobre relacje międzypracownicze a niepewność zatrudnienia   
4.6.3. Subiektywne poczucie zatrudnialności pracownika a niepewność zatrudnienia oraz efektywność pracy   
4.6.4. Poczucie kontroli pracownika nad pracą a poziom niepewności zatrudnienia, zaangażowanie organizacyjne i efektywność pracy   
4.6.5. Powiązania niepewności zatrudnienia z segmentacją zatrudnienia   
5. KONSEKWENCJE NIEPEWNOŚCI ZATRUDNIENIA PRACOWNIKÓW W ŚWIETLE WŁASNYCH BADAŃ EMPIRYCZNYCH   
5.1. Źródła danych i organizacja procesu badawczego   
5.2. Modelowanie niepewności zatrudnienia   
5.2.1. Model relacji między zmiennymi   
5.2.2. Różnice w parametrach modelu między grupami   
5.3. Empiryczna weryfikacja relacji między niepewnością zatrudnienia i segmentacją zatrudnienia   
6. WNIOSKI ORAZ PRZYSZŁE KIERUNKI BADAŃ   
6.1. Wkład do badań nad niepewnością zatrudnienia   
6.2. Rekomendacje, rozwiązania i implikacje praktyczne   
6.3. Implikacje metodyczne   
6.4. Przyszłość zatrudnienia z uwzględnieniem badań nad niepewnością zatrudnienia   
6.5. Ograniczenia i dalsze kierunki badań   
Zakończenie   
Bibliografia   
Spis tabel 
Spis rysunków  
Aneks   
Job insecurity among employees on the example of banks. Summary

Monografia jest cenną publikacją o wysokich walorach teoriopoznawczych. Szczególną wartość stanowi pogłębiona analiza obszernego dorobku literatury przedmiotu oraz krytyczna analiza dotychczasowych badań. [...] Wyniki badania niepewności zatrudnienia są oryginalne w wielu kwestiach […], np. relacje niepewności zatrudnienia z wybranymi aspektami pracy i subiektywnymi odczuciami pracowników, powiązanie niepewności z segmentacją zatrudnienia. […] Walory teoriopoznawcze i metodyczne wskazują na szczególną przydatność monografii dla środowiska naukowego dyscypliny ekonomia i finanse.

Z recenzji wydawniczej prof. dr hab. Marty Juchnowicz

Wyniki badań zaprezentowanych w monografii stanowią uzupełnienie luki badawczej zarówno w warstwie przyczynowo-skutkowej niepewności zatrudnienia, jak i metodycznej – skomplikowane zależności pomiędzy zmiennymi zostały zobrazowane dzięki zastosowaniu równań strukturalnych oraz causal mediation analysis.

Z recenzji wydawniczej prof. dr hab. Bogusławy Urbaniak