Polityka społeczno-gospodarcza państwa wobec pracy kobiet

Celem monografii jest prezentacja, analiza i ocena faktycznego stanu oraz możliwości pożądanych zmian w rozwoju polityki społeczno-gospodarczej państwa wobec pracy kobiet w Polsce w latach 1990-2012. W pierwszej kolejności dokonano identyfikacji miar statusu społeczno-ekonomicznego kobiet oraz konkretyzacji pojęcia, celów oraz rodzajów polityki społeczno-gospodarczej państwa na rzecz równości płci. W dalszej części publikacji zbadano uwarunkowania pracy kobiet w Polsce w latach 1990-2012 w aspekcie ich sytuacji rodzinnej, edukacyjnej, zawodowej, ekonomicznej i politycznej oraz przestawiono stan prawny, koncepcyjny i realizacyjny polityki społeczno-gospodarczej państwa w obszarach najsilniej determinujących pracę kobiet. Następnie wyznaczono ogólne i szczegółowe wskaźniki efektywności polityki równości płci w obszarach mających decydujące znaczenie dla pozycji społeczno-zawodowej i ekonomicznej kobiet, a także wskazano na potencjalne kierunki zmian polityki społeczno-gospodarczej państwa w kontekście jej dążenia do osiągania równości płci. Przeprowadzone badania i analizy zawarte w rozprawie pozwoliły na pozytywną weryfikację hipotezy o zasadności i konieczności podejmowania zintegrowanych i kompleksowych działań w ramach polityki społeczno-gospodarczej państwa wobec pracy kobiet, zwłaszcza na rzecz wyrównywania szans płci. Polityka taka powinna obejmować działania z zakresu polityki: rodzinnej (zwłaszcza sprzyjające godzeniu życia zawodowego z rodzinnym), edukacyjnej (w szczególności poprzez zwracanie znacznie większej uwagi na problematykę równości płci), zatrudnienia i rynku pracy (poprzez znacznie większą intensyfikację działań, w tym w zakresie prawodawstwa na rzecz osiągania równości szans kobiet i mężczyzn w praktyce) oraz polityki sensu stricto (na rzecz wyrównania partycypacji kobiet i mężczyzn w procesach sprawowania władzy publicznej, w tym gospodarczej).

Wstęp
1. Status społeczno-ekonomiczny kobiet. Polityka społeczno-gospodarcza państwa
1.1. Miary statusu kobiet w społeczeństwie i na rynku pracy
1.1.1. Wyznaczniki pozycji społeczno-ekonomicznej kobiet
1.1.2. Status prawno-ekonomiczny kobiet a równouprawnienie płci w Polsce – ujęcie retrospektywne
1.1.3. Problemy aktywizacji zawodowej kobiet w Polsce
1.1.4. Bariery ekonomiczne, kulturowe i społeczne wyrównywania szans płci
1.2. Pojęcie społecznej i gospodarczej polityki państwa
1.3. Cele polityki społeczno-gospodarczej państwa
1.4. Rodzaje polityki społeczno-gospodarczej państwa
1.4.1. Polityka rodzinna
1.4.2. Polityka edukacyjna
1.4.3. Polityka państwa na rynku pracy
1.4.4. Polityka równości płci
1.4.5. Inne rodzaje polityki społeczno-gospodarczej
1.5. Uwarunkowania ustrojowe polityki społeczno-gospodarczej państwa na rzecz równości płci
1.6. Podsumowanie i wnioski
2. Kobieta w rodzinie. Polityka rodzinna państwa
2.1. Sytuacja rodzinna kobiet w Polsce w latach 1990–2012
2.1.1. Małżeństwa i rozwody
2.1.2. Wiek nowożeńców i długość trwania życia
2.1.3. Prokreacja i dzietność kobiet
2.1.4. Rodziny polskie według typów gospodarstwa domowego
2.2. Polityka rodzinna państwa w Polsce w latach 1990–2012
2.2.1. Prawodawstwo polskie i instytucje państwa wobec rodziny i rodzicielstwa
2.2.2. Instrumenty wspierające finansową sytuację polskich rodzin
2.2.3. Ułatwienia instytucjonalne w godzeniu życia zawodowego i rodzinnego
2.3. Polityka rodzinna w Unii Europejskiej oraz innych krajach
2.4. Podsumowanie i wnioski
3. Kobieta i jej przygotowanie zawodowe. Polityka edukacyjna państwa na rzecz wyrównywania szans płci
3.1. Sytuacja edukacyjna i społeczno-zawodowa kobiet w Polsce w latach 1990–2012
3.1.1. Kapitał ludzki a aktywizacja zawodowa kobiet
3.1.2. Poziom i profil wykształcenia kobiet na różnych etapach edukacji
3.1.3. Poziom wykształcenia kobiet aktywnych zawodowo
3.2. Polityka edukacyjna w Polsce w latach 1990–2012 a wyrównywanie szans płci
3.2.1. Uwarunkowania prawne polityki edukacyjnej w Polsce
3.2.2. Socjalizacja – od żłobków do gimnazjów
3.2.3. Wyznaczniki edukacyjne na poziomie szkół średnich
3.2.4. Edukacja i nauka w szkołach wyższych
3.3. Polityka edukacyjna w Unii Europejskiej oraz innych krajach
3.4. Podsumowanie i wnioski
4. Kobieta a rynek pracy. Polityka państwa na rynku pracy na rzecz równości płci
4.1. Sytuacja kobiet na polskim rynku pracy w latach 1990–2012
4.1.1. Zatrudnienie
4.1.2. Wynagrodzenia za pracę
4.1.3. Bezrobocie
4.2. Stan i uwarunkowania polityki państwa na rynku pracy w Polsce w latach 1990–2012
4.2.1. Prawodawstwo polskie i instytucje państwa wobec kwestii równości płci na rynku pracy
4.2.2. Polityka zatrudnienia a wyrównywanie szans płci
4.2.3. Polityka rynku pracy a równość kobiet i mężczyzn
4.3. Polityka na rynku pracy w Unii Europejskiej oraz innych krajach
4.4. Podsumowanie i wnioski
5. Kobieta a władza w sferze publicznej. Polityka państwa na rzecz zwiększania udziału kobiet we władzy
5.1. Sytuacja kobiet w zakresie uczestnictwa w organach władzy w Polsce w latach 1989–2012
5.1.1. Kobiety w Sejmie i Senacie Rzeczypospolitej Polskiej
5.1.2. Udział kobiet w organach władzy w świetle badań opinii społecznej
5.2. Działania i uwarunkowania polityki państwa na rzecz partycypacji kobiet w sprawowaniu władzy
5.2.1. System kwotowy w Polsce – determinanty i funkcjonowanie
5.2.2. Polityka zwiększania udziału kobiet w parlamentach wybranych państw
5.3. Społeczno-ekonomiczne i instytucjonalne determinanty polityki równości płci
5.3.1. Podmioty do spraw równości płci
5.3.2. Budżet państwa z perspektywy płci (gender budgeting)
5.3.3. Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania polityki równości płci w Polsce
5.3.4. Wskaźniki efektywności polityki równości płci
5.4. Podsumowanie i wnioski
6. Kierunki zmian w polityce społeczno -gospodarczej państwa na rzecz równości płci
6.1. Polityka rodzinna
6.1.1. Działania pronatalistyczne
6.1.2. Wspieranie macierzyństwa
6.1.3. Partycypacja w kosztach wychowywania dzieci
6.1.4. System opieki nad dzieckiem i osobą zależną
6.2. Polityka edukacyjna
6.2.1. Działania w zakresie rozwoju kadr
6.2.2. Pożądane zmiany zachowań uczniów i studentów
6.2.3. Programy nauczania i podręczniki
6.2.4. Kształtowanie postaw rodziców
6.3. Polityka na rynku pracy
6.3.1. Zatrudnienie
6.3.2. Wynagrodzenia za pracę
6.3.3. Bezrobocie
6.4. Podsumowanie i wnioski
Zakończenie
Bibliografia
Książki i artykuły naukowe
Raporty statystyczne
Akty normatywne
Źródła internetowe
Spis rysunków
Spis tabel