System ekozarządzania i audytu (EMAS) w organizacji

W monografii wskazano praktyczne rozwiązania o uniwersalnym charakterze, które mogą mieć zastosowanie w każdej organizacji w zakresie wdrażania i utrzymania systemu ekozarządzania i audytu. Zawarto podstawowe założenia i wymagania dotyczące systemu ekozarządzania i audytu zgodne z unijnym rozporządzeniem. Opisano przesłanki i bariery wdrażania systemu ekozarządzania i audytu oraz korzyści dla organizacji wynikające z jego utrzymania i doskonalenia. Zestawiono również podobieństwa i różnice pomiędzy wymaganiami zawartymi w rozporządzeniu EMAS a normą ISO 14001 w celu wykazania dodatkowych wymagań, jakie musi spełnić kierownictwo organizacji, które chce uzyskać pozytywną weryfikację oraz zarejestrować się w EMAS. W monografii wyszczególniono ujęte w rozporządzeniu EMAS elementy niezbędne do skutecznego zaplanowania, wdrożenia i oceny systemu ekozarządzania i audytu. Wskazano, jakie wymagania musi spełnić kierownictwo organizacji oraz jaką rolę odgrywa wsparcie w realizacji tego projektu. Ponadto zwrócono uwagę na znaczącą rolę procesu monitorowania i pomiarów oraz przeprowadzanych analiz i ocen zgodności z wymaganiami. Podano przykładowe rozwiązania w tym obszarze, które mogą zostać wykorzystane w wielu organizacjach. W celu przybliżenia kwestii dotyczących wdrożenia i oceny systemu ekozarządzania i audytu przedstawiono przykłady najlepszych dostępnych praktyk zarządzania środowiskowego oraz wskaźników efektywności środowiskowej i kryteriów doskonałości wraz z poziomami oceny środowiskowych efektów działalności. Przedstawione zostały również szczegółowe informacje dotyczące procesu weryfikacji systemu ekozarządzania i audytu, a także wymagań dotyczących weryfikatorów środowiskowych EMAS oraz ich akredytacji. Dzięki zaproponowanym rozwiązaniom oraz wykorzystaniu wybranych wskaźników efektywności środowiskowej i kryteriów doskonałości kierownictwo organizacji będzie w stanie zastosować wskazówki dotyczące skuteczności działań podejmowanych w odniesieniu do znaczących aspektów środowiskowych organizacji.

Wstęp

1. System ekozarządzania i audytu (EMAS)
1.1. Geneza systemu ekozarządzania i audytu
1.2. Podstawy prawne EMAS w Polsce
1.3. System ekozarządzania i audytu (EMAS) w Polsce i na świecie
1.4. Przesłanki i bariery wdrażania EMAS w organizacjach
1.5. Korzyści wynikające z utrzymania i doskonalenia EMAS w organizacjach
1.6. Podobieństwa i różnice pomiędzy EMAS a normą ISO 14001

2. Planowanie i wdrażanie systemu ekozarządzania i audytu w organizacji
2.1. Działania w zakresie zaplanowania systemu ekozarządzania i audytu
2.1.1. Rola kierownictwa we wdrożeniu EMAS
2.1.2. Przegląd środowiskowy
2.1.3. Kolejne kroki w kierunku wdrażania EMAS
2.2. Rola wsparcia w systemie ekozarządzania i audytu
2.2.1. Zasoby
2.2.2. Kompetencje
2.2.3. Świadomość
2.2.4. Komunikacja
2.2.5. Udokumentowane informacje
2.3. Planowanie działań odnoszących się do ryzyk i szans
2.3.1. Identyfikacja ryzyk i szans
2.3.2. Aspekty środowiskowe
2.3.3. Zobowiązania dotyczące zgodności
2.3.4. Planowanie działań
2.4. Działania operacyjne

3. Działania w kierunku oceny środowiskowych efektów
3.1. Monitorowanie i pomiary środowiskowych efektów działalności
3.2. Wskaźniki środowiskowych efektów działalności
3.3. Analiza i ocena środowiskowych efektów działalności
3.4. Rola audytu wewnętrznego i przeglądu zarządzania w ocenie efektów działalności
3.5. Komunikowanie środowiskowych efektów działalności

4. Sektorowe dokumenty referencyjne
4.1. Podstawowe wymagania w zakresie stosowania sektorowych dokumentów referencyjnych
4.2. Najlepsze dostępne praktyki zarządzania środowiskowego dla sektora handlu detalicznego
4.3. Przykłady praktyk zarządzania środowiskowego dla sektora turystyki
4.4. Najlepsze praktyki zarządzania środowiskowego dla sektora produkcji żywności i napojów
4.5. Praktyki zarządzania środowiskowego dla sektora rolnictwa

5. Wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości dla wybranych sektorów
5.1. Wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości dla handlu detalicznego
5.2. Wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości dla sektora turystyki
5.3. Wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości dla produkcji żywności
5.4. Wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości dla rolnictwa

6. Weryfikacja i rejestracja EMAS
6.1. Weryfikacja systemu ekozarządzania i audytu
6.2. Weryfikatorzy środowiskowi EMAS i ich akredytacja
6.3. Proces rejestracji w EMAS
6.4. Stosowanie logo EMAS

Zakończenie

Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków
Eco-management and audit scheme (EMAS) in organization (Summary)