Cykle mieszkaniowe. Rola rynku i państwa

Monografia ma na celu wyjaśnienie mechanizmów cykli mieszkaniowych na tle procesów rynkowych i określenie roli państwa w równoważeniu ich konsekwencji. W obszarze rynku zwrócono szczególną uwagę na mechanizmy finansowania inwestycji mieszkaniowych. W obszarze państwa podkreślono znaczenie jego interwencji dla zrównoważenia faz wzrostowych i spadkowych cykli mieszkaniowych. Uzyskane wnioski wzbogacają wiedzę o funkcjonowaniu rynków mieszkaniowych, a także systemów finansowych w części zaangażowanych w sferę mieszkaniową. O wartości praktycznej opracowania decyduje propozycja poprawnej i rzetelnej metody identyfikacji cykli mieszkaniowych, sformułowanie autorskich propozycji doboru różnych rodzajów mechanizmów finansowania inwestycji mieszkaniowych „optymalnych” z punktu widzenia gwałtowności przebiegu cykli mieszkaniowych oraz identyfikacja obszarów możliwej ingerencji państwa stabilizującej cykliczność rynków mieszkaniowych. Autorskie badanie objęło 28 państw członkowskich Unii Europejskiej (UE-28) w okresie od pierwszego kwartału 1990 do drugiego kwartału 2014 r.

Wstęp
1. Cykle mieszkaniowe. Synteza prac i metod badawczych
Wstęp
1.1. Synteza pionierskich badań cykli mieszkaniowych
1.2. Synteza współczesnych badań cykliczności mieszkalnictwa  
1.2.1. Periodyzacja cykli mieszkaniowych
1.2.2. Wahania cykliczne mieszkalnictwa, sfery finansowej i gospodarki  
1.2.2.1. Badania pełnych cykli mieszkaniowych, finansowych i gospodarczych
1.2.2.2. Badania kryzysów mieszkaniowych, finansowych i gospodarczych
1.2.2.3. Badania szoków popytowych i podażowych w gospodarce z uwzględnieniem sfery mieszkaniowej
1.2.3. Cykle mieszkaniowe w krajach transformacji gospodarczej  
1.3. Metody badawcze cykli mieszkaniowych
1.3.1. Klasyczny a współczesny cykl mieszkaniowy  
1.3.2. Metody datowania cykli mieszkaniowych
1.3.3. Problem niestacjonarności zmiennych w sferze mieszkalnictwa  
1.3.4. Metody dekompozycji danych i wyodrębniania cykli odchyleń  
Podsumowanie  
2. Mechanizm powstawania i przebiegu cykli mieszkaniowych
Wstęp
2.1. Mechanizm cykli zmiennych ekonomicznych w podejściu endogenicz­nym   
2.1.1. Brak efektywnego popytu
2.1.2. Zmiana wydatków inwestycyjnych  
2.1.3. Mnożnik i akcelerator inwestycji
2.1.4. Sztywność nominalnych cen i płac  
2.1.5. Niedoskonałości gospodarki i rynków finansowych
2.2. Mechanizm cykli zmiennych ekonomicznych w podejściu egzogenicznym  
2.2.1. Nieoczekiwane zakłócenia monetarne  
2.2.2. Oczekiwania przedsiębiorstw i gospodarstw domowych
2.2.3. Zmiana cen względnych  
2.2.4. Innowacje technologiczne  
2.2.5. Ekspansja kredytowa    
2.2.6. Niedoskonałości rynku pracy, dóbr i kapitału  
2.3. Mechanizm cykli mieszkaniowych w modelach DiPasquale`a i Wheatona  
2.3.1. Podstawy koncepcji i założenia  
2.3.2. Zakłócenia równowagi rynku mieszkaniowego w modelu statycznym    
2.3.3. Założenia i struktura modelu dynamicznego  
2.3.4. Rola oczekiwań w modelu dynamicznym   
2.3.5. Koszt własności mieszkania w modelu dynamicznym
2.3.6. Zastosowania modelu dynamicznego  
2.4. Mechanizm cykli mieszkaniowych w zmodyfikowanym modelu Sławińskiego
2.4.1. Zmiany inwestycji mieszkaniowych
2.4.2. Zmiany konsumpcji   
2.4.3. Akcelerator finansowy na rynku mieszkaniowym  
2.5. Mechanizm cykli mieszkaniowych w modelu Barrasa  
2.6. Mechanizm cykli mieszkaniowych w koncepcji Leamera
Podsumowanie
3. Cykle mieszkaniowe i finansowanie mieszkalnictwa w krajach Unii Europejskiej w latach 1990–2014
Wstęp
3.1. Cykle mieszkaniowe w krajach Unii Europejskiej w latach 1990–2014
3.2. Rozwój systemów finansowych w Europie na tle uwarunkowań globalnych w latach 1990–2014
3.3. Rozwój finansowania inwestycji mieszkaniowych w krajach Unii Europejskiej w latach 1990–2014 i jego konsekwencje dla cykli mieszkaniowych
3.3.1. Mechanizm depozytowy (bankowości komercyjnej)
3.3.2. Mechanizm kontraktowy  
3.3.3. Mechanizm bankowości hipotecznej  
3.3.4. Mechanizm sekurytyzacyjny  
Podsumowanie  
Załącznik
4. Zrównoważony rozwój rynków mieszkaniowych jako współczesne wyzwanie dla polityki mieszkaniowej państwa
Wstęp  
4.1. Wprowadzenie do polityki mieszkaniowej  
4.2. Przesłanki interwencji państwa w obszarze mieszkalnictwa  
4.3. Niesprawności państwa w obszarze mieszkalnictwa
4.4. Zmiany współczesnych systemów mieszkaniowych w europejskim modelu społecznym  
4.5. Rola budownictwa społecznego w stabilizacji cykli mieszkaniowych
Podsumowanie  
Zakończenie  
Bibliografia
Spis tabel  
Spis rysunków

Opracowanie jest znaczącym krokiem w obszarze badań nad cyklami mieszkaniowymi. Praca zawiera polemiczne odniesienia do problemów i rezultatów badawczych w obszarze teorii i praktyki cykli mieszkaniowych. Atutem publikacji są zastosowane różnorodne, ale zaawansowane ujęcia metodyczne. Autor wykorzystał do celów analitycznych zarówno modele teoretyczne, jak i techniki ekonometryczne, dowodząc posiadania rozbudowanego warsztatu badawczego.

Z recenzji dr hab. Anny Szelągowskiej, prof. nadzw. SG

Dla osób zainteresowanych rozwojem mieszkalnictwa oraz prowadzeniem przez państwo polityki mieszkaniowej recenzowana książka będzie stanowiła ważne źródło wiedzy zarówno o czynnikach, jak i zależnościach kształtujących przebieg procesów gospodarczych w tym sektorze. Jednym z najistotniejszych aspektów funkcjonowania mieszkalnictwa, który został poddany analizie w tej pracy, jest ukazanie związków i zależności między systemem finansowym a budownictwem mieszkaniowym. Praca ta będzie stanowić ważną i oryginalną pozycję w studiach mieszkaniowych.

Z recenzji dr. hab. inż. Piotra Włodzimierza Kowalczaka, prof. IŚRiL PA