Rachunkowość zrównoważona w ujęciu kognitywno-teoretycznym

Rachunkowość podlega nieustannym procesom ewolucyjnym. Od lat jej rozwój jest stymulowany przez rozwój gospodarczy, a także rozwój społeczny i środowiskowy. W ostatnich dekadach proces ewolucji rachunkowości nabrał większego tempa, na co wpłynęła w szczególności koncepcja rozwoju zrównoważonego. Szybkość zmian działań praktycznych i badań naukowych w zakresie rozwoju zrównoważonego nie pozwoliła dotychczas na jednoznaczne wskazanie roli rachunkowości w tym obszarze. Przeprowadzone w niniejszej rozprawie rozważania wypełniają lukę badawczą dotyczącą wykorzystania rachunkowości przedsiębiorstwa na potrzeby rozrachunku przedsiębiorstwa z tytułu jego ekonomicznej, społecznej i środowiskowej odpowiedzialności. Autorka analizuje przesłanki rozwoju rachunkowości na potrzeby sprawozdawczości z dokonań przedsiębiorstwa zrównoważonego oraz zarządzania nim w świetle teorii pozytywnych i normatywnych, a następnie podejmuje próbę konceptualizacji rachunkowości zrównoważonej. W konstruowaniu ram koncepcyjnych autorka przyjmuje założenie, iż rachunkowość zrównoważona może niezmiennie stanowić bazę normatywną, odwzorowującą społeczno-ekonomiczne zjawiska gospodarcze z uwzględnieniem ochrony środowiska, oddziaływania społecznego i etycznych zasad komunikowania informacji. Ramy koncepcyjne ukazują sposób integrowania rachunkowości zrównoważonej ze stosowanym przez przedsiębiorstwo systemem rachunkowości finansowej i zarządczej organizacji w celu generowania informacji finansowych i niefinansowych o stopniu realizacji zasad rozwoju zrównoważonego. Ramy koncepcyjne kreują także rolę rachunkowości zrównoważonej w kształtowaniu społecznych relacji z interesariuszami przedsiębiorstwa. Poprzez właściwe ukierunkowywanie instytucjonalizacji praw i obowiązków kluczowych interesariuszy organizacji, a także sankcjonowanie norm i wartości moralnych w komunikowaniu dokonań, wspierają faktyczną legitymizację działalności związanej z realizacją zasad rozwoju zrównoważonego.

Wstęp

Rozdział 1. Koncepcja rozwoju zrównoważonego i jej wpływ na rachunkowość
1.1. Znaczenie koncepcji rozwoju zrównoważonego
1.2. Paradygmat rozwoju zrównoważonego w naukach ekonomicznych
1.3. Rachunkowość wobec koncepcji rozwoju zrównoważonego
1.4. Założenia koncepcji accountability a rola rachunkowości

Rozdział 2. Rachunkowość wobec wyzwań sprawozdawczości z dokonań na rzecz rozwoju zrównoważonego
2.1. Znaczenie sprawozdawczości z dokonań na rzecz rozwoju zrównoważonego
2.1.1. Wytyczne i regulacje sprawozdawczości z dokonań na rzecz rozwoju zrównoważonego i jej atestacji
2.1.2. Sprawozdawczość z dokonań na rzecz rozwoju zrównoważonego w praktyce gospodarczej
2.1.3. Atestacja w ocenie wiarygodności sprawozdawczości z dokonań na rzecz rozwoju zrównoważonego
2.1.4. Kierunki zmian sprawozdawczości z dokonań na rzecz rozwoju zrównoważonego
2.2. Sprawozdawczość z dokonań na rzecz rozwoju zrównoważonego na tle teorii pozytywnych
2.2.1. Znaczenie teorii pozytywnych w rachunkowości
2.2.2. Teoria interesariuszy
2.2.3. Teoria legitymizacji
2.2.4. Teoria instytucjonalna
2.2.5. Kierunki rozwoju rachunkowości wobec zmian sprawozdawczości z dokonań na rzecz rozwoju zrównoważonego na tle teorii pozytywnych
2.3. Sprawozdawczość z dokonań na rzecz rozwoju zrównoważonego na tle teorii normatywnych
2.3.1. Znaczenie teorii normatywnych w rachunkowości
2.3.2. Teorie etyczno-normatywne
2.3.3. Teorie pragmatyczno-normatywne
2.3.4. Teorie warunkowo-normatywne
2.3.5. Kierunki rozwoju rachunkowości wobec zmian sprawozdawczości z dokonań na rzecz rozwoju zrównoważonego na tle teorii normatywnych

Rozdział 3. Rachunkowość w zarządzaniu przedsiębiorstwem w świetle koncepcji rozwoju zrównoważonego
3.1. Rachunkowość zarządcza wobec koncepcji rozwoju zrównoważonego
3.2. Rola rachunkowości zarządczej w realizacji strategii rozwoju zrównoważonego
3.3. Rachunkowość zarządcza na rzecz rozwoju zrównoważonego w świetle teorii pozytywnych
3.3.1. Teoria interesariuszy
3.3.2. Teoria legitymizacji
3.3.3. Teoria instytucjonalna
3.3.4. Kierunki rozwoju rachunkowości zarządczej w świetle teorii pozytywnych
3.4. Rachunkowość zarządcza na rzecz rozwoju zrównoważonego w świetle podstawowych założeń teorii normatywnych
3.5. Kierunki zmian rachunkowości zarządczej na rzecz rozwoju zrównoważonego na tle badań alternatywnych

Rozdział 4. Ramy koncepcyjne rachunkowości zrównoważonej przedsiębiorstwa
4.1. Znaczenie ram koncepcyjnych rachunkowości w ujawnianiu informacji finansowych
4.2. Uzasadnienie, cele i założenia ram koncepcyjnych rachunkowości zrównoważonej
4.3. Ramy koncepcyjne rachunkowości zrównoważonej jako podstawa tworzenia informacji o dokonaniach na rzecz rozwoju zrównoważonego
4.4. Ograniczenia i korzyści ram koncepcyjnych rachunkowości zrównoważonej

Zakończenie

Załączniki

Bibliografia

Spis tabel

Spis rysunków

Sustainability accounting in cognitive and theoretical framework (Summary)