Finansomania. Podstawy wiedzy o finansach

Poznawanie świata finansów jest możliwe dzięki posługiwaniu się kategoriami finansowymi, mającymi określone wspólne cechy. Ze względu na różnorodność i znaczącą liczbę zjawisk finansowych zachodzących w otaczającej nas rzeczywistości gospodarczej ułatwiają one posługiwanie się pieniądzem. Świat finansów wymaga używania precyzyjnego języka.

Celem publikacji jest zebranie, usystematyzowanie i prezentacja w sposób przystępny dla młodego czytelnika zagadnień odnoszących się do poszczególnych obszarów finansów wyróżnionych z punktu widzenia podmiotowego – finansów publicznych, bankowości, finansów przedsiębiorstw, ubezpieczeń gospodarczych, finansów osobistych i międzynarodowych. 

W podręczniku przedstawiono najważniejsze informacje dotyczące omawianej problematyki, aktualne regulacje prawne, przykłady poparte obliczeniami, pytania otwarte i zamknięte, zadania do samodzielnego rozwiązania, a w końcowej części każdego rozdziału dodano również zalecaną literaturę.

Podręcznik powstał z myślą o młodzieży przygotowującej się do Ogólnopolskiej Olimpiady Wiedzy o Finansach „Finansomania”, jednak z pewnością będzie wsparciem również dla innych czytelników i poszerzy grono finansomaniaków.

Więcej informacji o olimpiadzie: https://finansomania.edu.pl/.

Wstęp (Marta Kluzek, Krzysztof Waliszewski, Dorota Wiśniewska) 
Rozdział 1. Finanse – wprowadzenie (Józefa Monika Gryko, Joanna Lizińska) 
1.1. Pojęcie i znaczenie finansów 
1.2. Pieniądz jako podstawowa kategoria finansów 
1.2.1. Formy pieniądza 
1.2.2. Ekonomiczne funkcje pieniądza
1.2.3. Społeczne funkcje pieniądza 
1.2.4. Wartość pieniądza w czasie 
1.3. Decyzje finansowe w ujęciu podmiotowym 
1.4. System finansowy 
Pytania i zadania 
Rozdział 2. Finanse publiczne (Sławomira Kańduła, Marta Kluzek, Marcin Spychała) 
2.1. Sektor finansów publicznych 
2.2. Dochody budżetu państwa 
2.3. Państwowe fundusze celowe 
2.4. Wydatki budżetu państwa 
2.5. Budżet środków europejskich i fundusze Unii Europejskiej 
2.6. Deficyt budżetowy 
2.7. Finanse jednostek samorządu terytorialnego 
2.8. Dług publiczny 
Pytania i zadania 
Rozdział 3. Bankowość (Anna Warchlewska, Marcin Wiśniewski) 
3.1. Podmioty w sektorze bankowym 
3.2. Bank centralny i polityka pieniężna 
3.3. Produkty i operacje bankowe 
3.4. Rodzaje kredytów bankowych 
3.5. Formy lokowania oszczędności 
3.6. Płatności bezgotówkowe, aplikacje mobilne i karty płatnicze
Pytania i zadania 
4 Spis treści
Rozdział 4. Rynek finansowy (Przemysław Grobelny, Katarzyna Perez, Dorota Wiśniewska)
4.1. Istota rynku finansowego 
4.2. Podmioty na rynku finansowym 
4.2.1. Instytucje nadzorujące rynek finansowy 
4.2.2. Instytucje organizujące rynek finansowy 
4.2.3. Uczestnicy rynku finansowego 
4.3. Instrumenty finansowe 
4.3.1. Instrumenty rynku pieniężnego 
4.3.2. Instrumenty rynku kapitałowego 
4.3.3. Instrumenty rynku walutowego 
4.3.4. Instrumenty pochodne (derywaty) 
4.4. Portfel inwestycyjny 
Pytania i zadania 
Rozdział 5. Ubezpieczenia gospodarcze (Monika Kaczała, Malwina Lemkowska) 
5.1. Zarządzanie ryzykiem 
5.2. Ubezpieczenie jako urządzenie gospodarcze 
5.3. Umowa ubezpieczenia 
5.4. Struktura produktowa polskiego rynku ubezpieczeń 
5.5. Otoczenie instytucjonalne polskiego rynku ubezpieczeń 
Pytania i zadania 
Rozdział 6. Finanse przedsiębiorstw (Marta Kluzek, Maciej Szczepkowski, Dorota Wiśniewska) 
6.1. Przedsiębiorczość i formy prowadzenia działalności gospodarczej 
6.2. Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa 
6.3. Zarządzanie kapitałem obrotowym przedsiębiorstwa 
6.4. Decyzje inwestycyjne i miary ich efektywności 
6.5. Pojęcie kapitału i źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa
6.6. Struktura i koszt kapitału w przedsiębiorstwie 
6.7. Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa 
6.7.1. Wskaźniki rentowności 
6.7.2. Wskaźniki płynności 
6.7.3. Wskaźniki zadłużenia 
6.7.4. Wskaźniki sprawności działania 
6.7.5. Wskaźniki pozycji rynkowej 
6.8. Planowanie finansowe jako narzędzie podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie 
Pytania i zadania 
Rozdział 7. Finanse gospodarstw domowych (Krzysztof Waliszewski, Anna Warchlewska) 
7.1. Istota i zarządzanie finansami osobistymi a cele gospodarstwa domowego 
7.2. Wybrane decyzje finansowe podejmowane w ramach zarządzania finansami osobistymi
7.2.1. Prowadzenie budżetu domowego (planowanie dochodów i kontrola wydatków)
7.2.2. Gromadzenie oszczędności i inwestowanie 
7.2.3. Utrzymywanie płynności finansowej i zadłużenie na cele konsumpcyjne i inwestycyjne
7.3. Doradztwo finansowe dla gospodarstw domowych 
7.4. Edukacja finansowa oraz kształtowanie wiedzy i świadomości finansowej gospodarstw domowych 
7.5. Zagadnienia problemowe w finansach osobistych 
7.5.1. Wykluczenie finansowe 
7.5.2. Nadmierne zadłużenie i upadłość konsumencka 
Pytania i zadania 
Rozdział 8. Finanse międzynarodowe (Monika Andrzejczak, Justyna Światowiec-Szczepańska) 
8.1. Międzynarodowy system finansowy i jego instytucje 
8.1.1. Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW, International Monetary Fund) 
8.1.2. Bank Światowy (BŚ, World Bank) 
8.1.3. Bank Rozrachunków Międzynarodowych (BRM, Bank for International Settlements)
8.1.4. Regionalne banki rozwoju
8.2. Polityka finansowa Unii Europejskiej jako organizacji ponadpaństwowej
8.3. Pieniądz międzynarodowy i systemy pieniężne 
8.4. Kursy walutowe i systemy kursowe 
8.5. Parytet siły nabywczej pieniądza 
8.6. Bilans płatniczy 
8.7. Rozliczenia międzynarodowe 
8.8. Międzynarodowe rynki i kryzysy walutowe 
Pytania i zadania 
Odpowiedzi 
Bibliografia 
Skorowidz