Zarządzanie środowiskowe

Zrównoważony rozwój może być osiągnięty dzięki odpowiedniemu zarządzaniu środowiskowemu w organizacji, czyli dzięki działaniom służącym zapobieganiu negatywnemu wpływowi zanieczyszczeń na środowisko, zwiększeniu pozytywnego wpływu na środowisko, zapobieganiu zanieczyszczeniom oraz ciągłemu doskonaleniu efektów środowiskowych wynikających z działalności organizacji.

Podręcznik Zarządzanie środowiskowe został przygotowany przez naukowców Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Jego szczególną zaletą jest kompleksowe ujęcie problemów związanych z praktycznym zastosowaniem narzędzi zarządzania środowiskowego. Zagadnienia zawarte w książce zostały przedstawione w sposób umożliwiający Czytelnikowi zrozumienie, czym jest zarządzanie środowiskowe, jakie wymagania i oczekiwania interesariuszy należy spełnić, aby skutecznie zarządzać środowiskowo, oraz jakie narzędzia mogą być wykorzystane w organizacji w celu osiągania efektów środowiskowych.

W podręczniku omówiono między innymi:

• prawne i ekonomiczne aspekty ochrony środowiska w Polsce,
• wymagania w zakresie zrównoważonego zarządzania,
• narzędzia zarządzania środowiskowego,
• wymagania normy ISO 14001 i EMAS,
• narzędzia oceny efektów działalności środowiskowej organizacji i ich komunikowania.

Książka stanowi uniwersalne narzędzie zawierające dojrzale dobrane i przemyślane treści dotyczące zarządzania środowiskowego. Została pomyślana jako kompendium wiedzy, które może służyć zarówno jako podręcznik akademicki, jak i praktyczne źródło informacji dla przedstawicieli praktyki gospodarczej.

Wstęp (Alina Matuszak-Flejszman)  

1. Prawne aspekty ochrony środowiska w Polsce (Magdalena Muradin)
Wprowadzenie
1.1. Kontekst europejski – zarys historyczny
1.2. Programy działań w zakresie ochrony środowiska
1.3. Inne strategie i działania w zakresie ochrony środowiska
1.4. Prawo ochrony środowiska w Polsce
1.5. Gospodarka odpadami – wybrane zagadnienia
Zagadnienia do dyskusji
Bibliografia

2. Zrównoważone zarządzanie środowiskiem (Magdalena Muradin)
Wprowadzenie
2.1. Kształtowanie koncepcji zrównoważonego rozwoju
2.2. Cele zrównoważonego rozwoju
2.3. Zrównoważona konsumpcja i produkcja – cel 12
2.4. Strategia Europejskiego Zielonego Ładu
2.5. Raportowanie w kontekście realizacji celów zrównoważonego rozwoju
2.6. Instrumenty zarządzania środowiskiem  
Zagadnienia do dyskusji
Bibliografia

3. Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska (Katarzyna Joachimiak-Lechman)
Wprowadzenie
3.1. Środowiskowa rachunkowość zarządcza – definicje, cele i zadania
3.2. Koszty środowiskowe
3.3. Określanie kosztów i korzyści środowiskowych – aspekty praktyczne
3.4. Ekonomiczne aspekty w sprawozdawczości środowiskowej  
3.4.1. Źródła i zakres sprawozdawczości środowiskowej
3.4.2. Rachunki ekonomiczne środowiska jako narzędzie gromadzenia informacji o środowisku
Zagadnienia do dyskusji
Bibliografia

4. Strategie, programy i narzędzia zarządzania środowiskowego (Alina Matuszak-Flejszman)  
Wprowadzenie
4.1. Czystsza produkcja
4.2. Program Responsible Care  
4.3. Znormalizowane systemy zarządzania środowiskowego  
4.4. System ekozarządzania i audytu (EMAS)
4.5. System zarządzania energią (SZEn)  
4.6. Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR)
Zagadnienia do dyskusji  
Bibliografia

5. System zarządzania środowiskowego w organizacji (Alina Matuszak-Flejszman)  
Wprowadzenie
5.1. Przesłanki, korzyści i bariery wdrażania systemu zarządzania środowiskowego
5.2. System zarządzania środowiskowego zgodny z normą ISO 14001  
5.2.1. Wymagania normy ISO 14001
5.2.2. Planowanie systemu zarządzania środowiskowego  
5.2.3. Wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego
5.2.4. Ocena efektów działalności środowiskowej organizacji
5.2.5. Działania w zakresie doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego
5.3. Wymagania systemu ekozarządzania i audytu
Zagadnienia do dyskusji  
Bibliografia

6. Aspekty środowiskowe w organizacji (Beata Paliwoda)
Wprowadzenie
6.1. Identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych
6.1.1. Rodzaje aspektów środowiskowych  
6.1.2. Identyfikacja aspektów środowiskowych  
6.1.3. Ocena aspektów środowiskowych
6.2. Ryzyka i szanse w odniesieniu do aspektów środowiskowych  
6.3. Planowanie i podejmowanie działań w zakresie aspektów środowiskowych
6.4. Ekomapowanie aspektów środowiskowych  
Zagadnienia do dyskusji
Bibliografia

7. Komunikacja środowiskowa (Beata Paliwoda)  
Wprowadzenie
7.1. Rodzaje komunikacji środowiskowej
7.2. Narzędzia komunikacji środowiskowej
7.3. Deklaracje środowiskowe organizacji i produktów
Zagadnienia do dyskusji
Bibliografia

8. Audyt, certyfikacja i weryfikacja systemu zarządzania środowiskowego (Alina Matuszak-Flejszman)
Wprowadzenie
8.1. Audyt – istota, rodzaje, zasady i metody  
8.2. Zarządzanie programem audytu
8.3. Działania audytowe
8.4. Certyfikacja SZŚ i weryfikacja EMAS
Zagadnienia do dyskusji
Bibliografia

9. Ocena efektów działalności środowiskowej (Beata Paliwoda)
Wprowadzenie
9.1. Wskaźniki efektywności środowiskowej
9.2. Wskaźniki EMAS
9.3. Monitorowanie i pomiary efektów działalności środowiskowej
Zagadnienia do dyskusji
Bibliografia

10. Środowiskowy cykl życia wyrobów (Anna Lewandowska)
Wprowadzenie
10.1. Ocena cyklu życia według norm ISO 14040x
10.2. Ślad środowiskowy produktów
10.3. Ekoprojektowanie  
Zagadnienia do dyskusji
Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków
Wykaz skrótów
Environmental management (Summary)