Głównym celem monografii jest prezentacja wyników badań nad instytucjonalnymi uwarunkowaniami polskiego rynku pracy prowadzonych przez autorkę. Książka stanowi próbę kompleksowego spojrzenia na polski rynek pracy nie tylko od strony uwarunkowań funkcjonalnych, ale przede wszystkim instytucjonalnych i to z dwóch perspektyw - poziomu krajowego i regionalnego. W książce przyjęto następującą tezę: na stan i zróżnicowanie rozwoju krajowego i regionalnych rynków pracy w Polsce w latach 2000-2014 istotny wpływ – oprócz aspektów i elementów funkcjonalnych – miały instytucje rynku pracy, przede wszystkim o charakterze formalnym, ale i po części – nieformalnym. Książka ukazuje determinanty o charakterze ekonomicznym, politycznym i kulturowym tworzenia tych instytucji oraz ich oddziaływanie, zwłaszcza na regionalne rynki pracy w sferze aktywności zawodowej, zatrudnienia i bezrobocia. Monografia została nagrodzona nagrodą indywidualną Komitetu Nauk o Pracy i Polityce Społecznej Polskiej Akademii Nauk oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za najlepszą pracę naukowo-badawczą z obszaru rynku pracy opublikowaną w roku 2016.
Wprowadzenie
Rozdział 1
Założenia i twierdzenia ekonomii instytucjonalnej - rekomendacje badawcze
1.1. Przedmiot zainteresowań ekonomii instytucjonalnej
1.2. Pojęcie i rodzaje instytucji
1.2.1. Instytucje formalne
1.2.2. Instytucje nieformalne
1.2.3. Instytucje - organizacje
1.3. Struktura rynku w ujęciu ekonomii instytucjonalnej
1.3.1. Poziomy analizy ekonomicznej według Oliviera E. Williamsona
1.3.2. System instytucjonalny w ujęciu Douglassa C. Northa
1.4. Równowaga instytucjonalna
1.4.1. Instytucjonalna efektywność i skuteczność
1.4.2. Grupy interesu, renta polityczna i ekonomiczna
1.4.3. Proces zmiany instytucjonalnej
1.4.4. Warunki równowagi instytucjonalnej
1.5. Konkluzje
Rozdział 2
Podejście funkcjonalne i instytucjonalne do badań rynku pracy
2.1. Funkcjonalne aspekty działania rynku pracy
2.2. Rynek pracy z perspektywy instytucjonalnej
2.2.1. Instytucje rynku pracy - istota, formy, znaczenie
2.2.2. Badania rynku pracy w ujęciu instytucjonalnym
2.2.2.1. Założenia metodologiczne i obszary badawcze
2.2.2.2. Przegląd badań empirycznych w obszarze instytucji rynku pracy
2.2.3. Instytucjonalne determinanty bezrobocia
2.3. Analiza regionalna jako przedmiot badań rynku pracy
2.3.1. Istota, cele i metody badań regionalnych
2.3.2. Przegląd wyników badań empirycznych na wybranych rynkach pracy
2.4. Konkluzje
Rozdział 3
Determinanty kształtowania się formalnych i nieformalnych instytucji na krajowym i regionalnych rynkach pracy w Polsce
3.1. Uwarunkowania ekonomiczne
3.1.1. Kształtowanie się sytuacji na krajowym rynku pracy
3.1.2. Sytuacja gospodarcza w regionach
3.2. Uwarunkowania polityczne
3.2.1. Transformacja i integracja gospodarcza a stan i zmiany sytuacji na rynku pracy
3.2.2. Organizacja publicznych i niepublicznych służb zatrudnienia na krajowym
i na regionalnych rynkach pracy
3.2.3. Grupy interesu na polskim rynku pracy
3.2.3.1. Związki zawodowe
3.2.3.2. Przedstawicielstwa pracodawców
3.2.4. Negocjacje zbiorowe w sferze regulacji pracy i płacy
3.3. Uwarunkowania kulturowe
3.3.1. Wymiary różnic kulturowych w ujęciu Geerta Hofstedego, Gerta J. Hofstedego i Michaela Minkova
3.3.2. Elementy systemu wartości Polaków
3.3.3. Polska religijność wobec postaw i zachowań rynkowych
3.4. Konkluzje
Rozdział 4
Instytucje formalne i nieformalne krajowego i regionalnych rynków pracy
w Polsce - identyfikacja i działanie
4.1. Podstawy formalno-prawne działania rynku pracy
4.1.1. Liberalizacja prawa pracy
4.1.2. Wskaźniki instytucjonalne liberalizacji prawa pracy
4.1.2.1. Prawna ochrona zatrudnienia
4.1.2.2. Elastyczność rynku pracy
4.1.2.3. Wolność gospodarcza na rynku pracy
4.2. Płace jako zmienna funkcjonalno-instytucjonalna
4.2.1. Dochody ludności, wydajność i koszty pracy
4.2.2. Wskaźnik Kaitza
4.3. Polityka państwa wobec rynku pracy
4.3.1. Wydatki na aktywną politykę rynku pracy
4.3.2. Wydatki na pasywną politykę rynku pracy
4.4. Poziom kapitału społecznego w świetle wybranych kryteriów
4.5. Gender gap jako przejaw niedopasowań instytucjonalnych
4.6. Konkluzje
Rozdział 5
Analiza i ocena wpływu uwarunkowań instytucjonalnych na działanie regionalnych rynków pracy w Polsce
5.1. Metodologia badań własnych
5.1.1. Pojęcie regionu
5.1.2. Analiza skupień polskich województw
5.1.3. Zakres i charakterystyka przedmiotu badań
5.1.4. Organizacja i metodyka przeprowadzonych badań
5.2. Wyniki badań empirycznych i ich interpretacja
5.2.1. Badanie przyczynowości w sensie Grangera
5.2.2. Badanie reakcji na impuls
5.3. Konkluzje
Zakończenie
Aneks I
Aneks II
Aneks III
Bibliografia
Spis rysunków
Spis schematów
Spis tabel
Institutional determinants of the Polish labour market. A theoretical and empirical study