Współczesny pieniądz w teorii i praktyce

Monografia dotyczy najbardziej aktualnych zagadnień współczesnego pieniądza. Autorzy starają się odpowiedzieć na następujące pytania: Czym jest współczesny pieniądz i jakie są jego właściwości? W jaki sposób tworzy się dziś pieniądz i kształtuje jego zasoby? Czyje teorie stanowią dziś podłoże kształtowania zasobów pieniądza? Na czym polega współczesna polityka pieniężna i co stanowi przedmiot sporu? Czy dla utrzymania stabilnego pieniądza zachodzi potrzeba koordynacji polityki pieniężnej i polityki fiskalnej? Jakie istnieją związki między kursem walutowym a systemem walutowym oraz jaką rolę odgrywają kursy? Jaki stosuje się dziś mechanizm tworzenia pieniądza krajowego? Jaki jest mechanizm tworzenia i regulacji waluty wspólnej? Jak funkcjonował wielonarodowy system pieniądza oparty na pieniądzu towarowym i jakie były główne przyczyny jego upadku? Jak funkcjonował międzynarodowy system walutowy z Bretton Woods i co sprawiło, że upadł? W którym systemie walutowym wykształciły się zasady funkcjonowania wielonarodowego systemu walutowego obszaru euro? Jakie są zasady i właściwości systemu walutowego obszaru euro? Jaki jest stan gotowości przystąpienia Polski do systemu walutowego obszaru euro?

PODSTAWOWE PROBLEMY WSPÓŁCZESNEGO PIENIĄDZA

Rozdział 1. Zenobia Knakiewicz, Teoretyczne podłoże tworzenia euro i kształtowania jego zasobów

1.1. Wprowadzenie

1.2. Nominalistyczne ujęcie pieniądza jako zalążek współczesnego pojmowania pieniądza

1.3. Kredytowy charakter pieniądza

 1.4. Natura i właściwości pieniądza w ujęciu J. R. Hicksa IJ. M. Keynesa

 1.5. Sposób ujmowania zasobów pieniężnych krajów obszaru euro

 1.6. Płynność jako podstawa regulacji euro

1.7. Uwagi końcowe Bibliografia

Rozdział 2. Zenobia Knakiewicz, Grzegorz Paluszak, Mechanizm regulacji płynności w eurosystemie

2.1. Wprowadzenie

2.2. Organizacyjne powiązania banków eurosystemu z tytułu regulacji płynności

2.3. Struktura skonsolidowanego bilansu eurosystemu

2.4. Zasady tworzenia minimalnej rezerwy obowiązkowej i jej znaczenie dla regulowania płynności 2.5. Rodzaje operacji refinansujących i sposób ich wykorzystania dla regulacji płynności

2.6. Znaczenie podstawowych stóp procentowych w regulowaniu płynności w eurosystemie

2.7. Uwagi końcowe

Bibliografia

Rozdział 3. Paweł Marszałek, Dyskusyjne zagadnienia polityki pieniężnej

3.1. Wprowadzenie

3.2. Stabilność poziomu cen jako cel polityki pieniężnej

3.3. Problemy operacyjne związane ze stabilnością poziomu cen jako celem polityki pieniężnej

3.4. Zagadnienie wyboru strategii i instrumentów służących realizacji polityki pieniężnej

3.5. Wzrost znaczenia reguł we współczesnej polityce pieniężnej Bibliografia

Rozdział 4. Paweł Marszałek, Koordynacja polityki pieniężnej i polityki fiskalnej oraz jej znaczenie

4.1. Wprowadzenie

4.2. Postrzeganie współzależności polityki pieniężnej i fiskalnej na początku lat 80. ubiegłego wieku 4.3. Niezależność banku centralnego jako podstawa relacji między rządem a bankiem centralnym we współczesnej gospodarce

4.4. Koordynacja polityki pieniężnej i fiskalnej w warunkach niezależności banku centralnego

4.5. Obszary badania interakcji monetarno-fiskalnych i ich znaczenie

4.6. Formy koordynacji polityki pieniężnej i fiskalnej

Bibliografia

Rozdział 5. Agnieszka Bartel, Hanna Pieśniewska-Kazimierczyk, Mechanizm i technika emisji pieniądza gotówkowego i bezgotówkowego

5.1. Wprowadzenie

5.2. Mechanizm emisji pieniądza gotówkowego

5.3. Technika emisji pieniądza gotówkowego

5.4. Charakterystyka zmian wywołanych emisją pieniądza gotówkowego

5.5. Uwagi w sprawie emisji gotówkowej

5.6. Kredyt jako podstawa emisji pieniądza zdecentralizowanego

5.7. Rodzaje kont prowadzonych przez banki

5.8. Technika tworzenia pieniądza zdecentralizowanego

5.9. Porównanie trzech metod tworzenia pieniądza zdecentralizowanego

5.10. Uwagi dotyczące emisji pieniądza zdecentralizowanego

Bibliografia

Rozdział 6. Michał Jurek, Paweł Marszałek, Kształtowanie się zasobów pieniądza i dochodowej szybkości obiegu pieniężnego w Polsce w latach 1996-2004

6.1. Wprowadzenie

6.2. Zasady i tendencje zmian agregacji zasobów pieniężnych w wybranych krajach

6.3. Zasady i tendencje zmian agregacji zasobów pieniężnych w Polsce

6.4. Struktura obiegu pieniężnego w Polsce w latach 1996-2004

6.5. Tendencje zmian obiegu pieniężnego w Polsce w latach 1996-2004

6.6. Kształtowanie się dochodowej szybkości obiegu pieniężnego w Polsce w latach 1996-2004

6.7. Uwagi końcowe

Bibliografia

Część II. FUNKCJONOWANIE WIELONARODOWYCH SYSTEMÓW WALUTOWYCH

Rozdział 7. Michał Jurek, Pojęcie i właściwości wielonarodowych systemów walutowych

7.1. Wprowadzenie

7.2. Sposób rozumienia międzynarodowego i wielonarodowego systemu walutowego

7.3. Próba definicji wielonarodowego systemu walutowego

7.4. System kursu walutowego i wymienialność pieniądza jako filary narodowego i wielonarodowego systemu walutowego

7.5. Kursy walutowe jako kryterium podziału wielonarodowych systemów walutowych typu symetrycznego i asymetrycznego

7.6. Uwagi końcowe

Bibliografia

Rozdział 8. Michał Jurek, System waluty złotej jako klasyczny system pieniądza towarowego

8.1. Wprowadzenie

8.2. Warunki powstania systemu waluty złotej

8.3. System par values i wymienialność na złoto jako podstawy systemu waluty złotej

8.4. Odmiany systemu waluty złotej po pierwszej wojnie światowej

8.5. Główne przyczyny upadku systemu waluty złotej oraz powstanie zjawiska asymetrii

8.6. Uwagi końcowe

Rozdział 9. Michał Jurek, System z Bretton Woods jako hybryda międzynarodowego systemu walutowego

9.1. Wprowadzenie

9.2. Początki współpracy w dziedzinie międzynarodowych stosunków finansowych

9.3. Projekty międzynarodowej instytucji finansowej po drugiej wojnie światowej

9.4. System par values i wymienialność dolara na złoto jako dwa filary systemu z Bretton Woods

9.5. Prawo ciągnienia jako sposób uzupełniania płynności międzynarodowej krajów członkowskich MFW

9.6. Główne przyczyny upadku systemu z Bretton Woods

9.7. Uwagi końcowe

Bibliografia

Rozdział 10. Michał Jurek, Kierunki zmian zmodyfikowanego systemu z Bretton Woods

10.1. Wprowadzenie

10.2. Zasady i zakres modyfikacji systemu z Bretton Woods

10.3. Porównanie wyróżników systemu z Bretton Woods i tzw. systemu z Kingston

10.4. Ogólna ocena zmodyfikowanego systemu z Bretton Woods

10.5. Uwagi końcowe

Bibliografia

Rozdział 11. Michał Jurek, Europejski System Walutowy jako przedpole systemu walutowego obszaru euro

11.1. Wprowadzenie

11.2. Główne plany instytucjonalnych form integracji europejskiej i ich realizacja

11.3. Projekty oraz zasady Europejskiego Systemu Walutowego

11.4. Europejska Jednostka Walutowa jako zwornik Europejskiego Systemu Walutowego i numéraire w systemie kursów walutowych

11.5. Mechanizm kursowy jako główne narzędzie utrzymywania stałych kursów walut w Europejskim Systemie Walutowym

11.6. Przyczyny i znaczenie modyfikacji zasad mechanizmu kursowego w utrzymaniu ESW po 1987 roku

11.7. Uwagi końcowe

Bibliografia

Rozdział 12. Michał Jurek, Zasady i właściwości wielonarodowego systemu walutowego obszaru euro 12.1. Wprowadzenie

12.2. Konwergencja gospodarcza i prawna jako podstawa tworzenia systemu walutowego obszaru euro

12.3. Sprawa kryteriów konwergencji gospodarczej w świetle dyskusji po utworzeniu Europejskiej Unii Walutowej

12.4. Nieodwołalne kursy jako podstawa kreacji wspólnego pieniądza

12.5. Europejski System Banków Centralnych jako gwarant stabilnego poziomu cen w systemie walutowym obszaru euro

12.6. Kształtowanie kursu euro w stosunku do walut krajów spoza euroobszaru

12.7. ERMII jako łącznik systemów walutowych krajów UE spoza euroobszaru z systemem walutowym obszaru euro

12.8. Uwagi końcowe

Bibliografia

Rozdział 13. Michał Jurek, Próba oceny gotowości Polski do uczestnictwa w systemie walutowym obszaru euro

13.1. Wprowadzenie

13.2. Charakterystyka ewolucji polskiego systemu kursowego

 13.3. Dyskusyjne problemy polskiego systemu kursowego

 13.4. Ocena spójności polskiego systemu kursowego z ERM II

13.5. Uwagi końcowe

Bibliografia